Wspólną cechą każdego trądziku jest to, że zaburza estetykę ciała i powoduje psychiczny dyskomfort. Choć nie każdy przejmuje się tym równie mocno, to w niektórych przypadkach uporczywy trądzik prowadzi nawet do pogorszenia samooceny i zaburzeń nastroju. Może pozostawiać po sobie blizny nie tylko na psychice, ale i fizyczne blizny na skórze, które pozostają długo po pozbyciu się trądziku. By tego uniknąć, najlepiej jak najszybciej wdrożyć działania, które wyeliminują trądzik jak najszybciej.

skinbook ebook o trądziku

Pomiędzy różnymi przypadkami trądziku są też różnice, a obejmują one jego sposób manifestacji na skórze oraz przyczyny jego rozwoju. Dla dobrania odpowiednich narzędzi do walki dobrze jest znać swojego wroga, zatem sprawdź, czym charakteryzuje się trądzik w różnych odmianach.

Jakie są rodzaje trądziku?

Poniżej przedstawiamy krótkie opisy każdego z najpopularniejszych rodzajów trądziku.

Trądzik młodzieńczy

Inaczej trądzik pospolity, trądzik zwyczajny lub Acne vulgaris. Polega na rozwoju zmian zapalnych w obrębie jednostek włosowo-łojowych. Niektórzy uważają, że trądzik ‘młodzieńczy’ dotyczy tylko nastolatków, jednak fakt jest taki, że ten rodzaj trądziku może być diagnozowany nawet u osób do 30 roku życia.

Trądzik młodzieńczy jest wywoływany przez bakterię Cutibacterium acnes w okresie dojrzewania, pod wpływem prawidłowego krążącego dehydroepiandrosteronu (DHEA), czyli jednego z androgennych steroidów produkowanych przez nadnercza. Niestety, trądzik młodzieńczy zazwyczaj ma charakter przewlekły.

Skala nasilenia trądziku młodzieńczego dzieli się na 4 stopnie:

twarz młodej kobiety z trądzikiem młodzieńczym

Nasilenie trądziku młodzieńczego może wzrastać w wyniku ekspozycji na silny stres, źle dobrane kosmetyki lub kiepskie wybory żywieniowe, a wszystkie z tych czynników są powszechne wśród młodych ludzi. Najbardziej problematyczne są zmiany trądzikowe na twarzy, jednak przy trądziku młodzieńczym możliwe są objawy też na innych partiach ciała, jak np. ramiona i plecy. Trądzik pospolity zazwyczaj ustępuje samoistnie, jednak często mija dużo czasu, zanim to nastąpi.

Trądzik ropowiczy

Inaczej trądzik ropny. Uznaje się go za wariant trądziku młodzieńczego, w którym wśród zmian skórnych dominują zmiany ropne. Występuje rzadziej niż klasyczny trądzik pospolity, jednak ma cięższy przebieg i jest trudniejszy do wyleczenia. Ropiejące zmiany na twarzy (ale też ramionach i klatce piersiowej) cechują się silnym stanem zapalnym i mogą być bolesne. W przypadku tego wariantu trądziku zazwyczaj ciężko obyć się bez opieki dermatologa.

Trądzik skupiony

Trądzik skupiony cechuje się zagęszczeniem zmian na mniejszych powierzchniach skóry, za to z dużo silniejszym nasileniem i nierzadko zlewaniem się krost i grudek w grupy. Zazwyczaj dotyczy mężczyzn. Ma charakter silny i przewlekły, może też powodować ból i często pozostawia głębokie blizny. Zazwyczaj wymaga interwencji lekarskiej, choć leczenie bywa trudne. Nie wywołuje jednak objawów ogólnoustrojowych tak jak trądzik piorunujący.

Trądzik piorunujący

Kolejny wariant trądziku młodzieńczego o wyjątkowo silnym charakterze. Występuje raczej rzadko. Objawy tego trądziku są ogólnoustrojowe, wykraczając poza manifestacje skórne. Często poprzedza go lekki trądzik zwyczajny przez jakiś czas, jednak w pewnym momencie stan się zaostrza i pojawiają się takie objawy jak krwotoczny, wrzodziejący trądzik na plecach, klatce piersiowej i twarzy, współwystępujący z gorączką, leukocytozą, niedokrwistością, powiększeniem wątroby i śledziony, bólem mięśni i bólem stawów.

W wariancie piorunującym rzadko pojawiają się zaskórniki. Zmiany skórne są najczęściej bardzo bolesnymi guzkami krwotocznymi. Zdarzają się hospitalizacje z powodu trądziku piorunującego oraz oporność na leczenie doustnymi antybiotykami.

Przyczyny tej ciężkiej postaci trądziku nie są do końca znane, jednak możliwy jest udział czynników genetycznych i immunologicznych.

Trądzik różowaty

Uznajemy go za przewlekłą chorobę skóry, która często charakteryzuje się naprzemiennymi remisjami i zaostrzeniami. Zmiany dotyczą centralnej części twarzy (policzki, broda, nos i czoło). Może dotyczyć osób w każdym wieku, jednak zazwyczaj zaczyna się ujawniać po 30 roku życia.

teleangiektacja na policzku jako objaw trądziku różowatego

Poniżej 4 objawy trądziku różowatego, na podstawie których diagnozuje się tę chorobę.

By stwierdzić trądzik różowaty, musi występować 1 lub więcej z powyższych objawów. Objawy te są zwykle przemijające i każdy może wystąpić niezależnie, w różnych okresach.

Trądzik różowaty (Rosacea) dzieli się na 4 postacie:

Trądzik bliznowcowy

Bliznowcowy rodzaj trądziku (lub bliznowaty) to trądzik zwyczajny z nasileniem większym niż przeciętne, który charakteryzuje się pozostawianiem dużych, wypukłych i pokrytych grudkami, a często lekko przebarwionych blizn. Szacuje się, że przyczyną takiego stanu zazwyczaj są czynniki współwystępujące, jak używanie drażniących skórę kosmetyków, a także krótkie strzyżenie włosów, lub golenie skóry, które również skórę podrażniają. Udział w specyficznym bliznowaceniu mogą mieć też czynniki genetyczne, prowadzące do gromadzenia się wydzielin wewnątrz gruczołów i zwiększonego rogowacenia naskórka.

Trądzik hormonalny

O trądziku hormonalnym mówimy w przypadkach, gdy zmiany skórne pojawiają się na skutek nadmiernego wzrostu hormonów płciowych w krwiobiegu, szczególnie androgenów. Zazwyczaj stwierdza się go u osób po 25 roku życia. Największym podejrzanym jest DHT (dihydrotestosteron), który jest bardzo silnym androgenem, a który łączy się ze specyficznymi receptorami w mieszkach łojowych i mocno nasila produkcję sebum. Naskórek mieszkowy się wtedy znacznie rozrasta i zatrzymuje sebum.

Choć trądzik młodzieńczy również jest zależny od androgenów, to w jego przypadku do rozwoju wystarczą normalne, prawidłowe poziomy tych steroidów. O hormonalnym trądziku mówimy w przypadkach, gdy główną przyczyną jego rozwoju są poziomy hormonów ponad optymalną normę. Tak może się dziać w niektórych zaburzeniach zdrowotnych (np. PCOS, hirsutyzm czy zaburzenia miesiączkowania), przy stosowaniu leków ingerujących w gospodarkę hormonalną, albo przy ekspozycji na niektóre toksyny środowiskowe.

Jak pozbyć się trądziku?

Walka z trądzikiem u dorosłych i młodzieży często wymaga sporego zaangażowania. Dużą rolę w tym procesie odgrywa właściwa pielęgnacja skóry dopasowana do rodzaju cery i trądziku, niekiedy konieczne jest też leczenie farmakologiczne. Poza opieką zewnętrzną warto jednak zadbać też o działania wewnętrzne, czyli dostosowanie diety, by nie utrudniała procesu leczenia trądziku, a nawet mogła mu sprzyjać.

Sprawdź e-book o dietetycznych narzędziach do walki z trądzikiem. W SKINBOOK poza praktycznymi poradami dostaniesz też gotowe, 14-dniowe jadłospisy!

okładka ebooka o tym jak pozbyć się trądziku

Źródła:

Sutaria AH, Masood S, Schlessinger J. Acne Vulgaris. [Updated 2022 May 8]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2022 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK459173/

Wilkin J, Dahl M, Detmar M, Drake L, Feinstein A, Odom R, Powell F. Standard classification of rosacea: Report of the National Rosacea Society Expert Committee on the Classification and Staging of Rosacea. J Am Acad Dermatol. 2002 Apr;46(4):584-7. doi: 10.1067/mjd.2002.120625. PMID: 11907512.

Dessinioti C, Katsambas A. Difficult and rare forms of acne. Clin Dermatol. 2017 Mar-Apr;35(2):138-146. doi: 10.1016/j.clindermatol.2016.10.005. Epub 2016 Oct 27. PMID: 28274350.

Czyli jak rozpoznać, że Twój własny układ odpornościowy buntuje się i niszczy komórki tarczycy. (więcej…)