Dbanie o zdrowie jest coraz bardziej trendy. W kulturze pojawia się coraz więcej prozdrowotnych nurtów, którymi ludzie po prostu chcą się chwalić. Niektóre z takich aktywności od wieków znane są z prozdrowotnych właściwości, a obecnie zyskują nowe życie i znacznie szersze grono zwolenników. Jedną z takich praktyk jest morsowanie. Część ludzi morsuje dla zdrowia, a inna część wyłącznie po to, by móc pochwalić się znajomym tym odważnym aktem. Gdy nadchodzi zima, media społecznościowe wręcz zalewają relacje z morsowania, a widać na nich cały przekrój społeczeństwa — kobiety i mężczyzn, dzieci i seniorów, wysportowanych i puszystych. Zobaczmy więc, na czym polega morsowanie, jakie są jego wady i zalety, oraz co należy wiedzieć na początku lodowatej przygody.
Na czym polega morsowanie?
Wejście do lodowatej wody wymaga niemałej brawury. Temperatura wody do morsowania to zazwyczaj maksymalnie 5 stopni Celsjusza. Nie każdy jest w stanie się na to zdecydować, a wielu osobom na samą myśl o tej czynność odbiera przytomność. Morsowanie to nic innego jak kilkuminutowe, przerywane kąpiele w bardzo zimnej lub wręcz lodowatej wodzie. Dla innych to coś więcej — trening mentalny, przełamywanie własnych ograniczeń i wzmacnianie hartu ducha.
Bez wątpienia wejście do zimnej wody nie jest łatwe i przynajmniej na początku nie należy do najprzyjemniejszych czynności, jakie można sobie wyobrazić. Morsowanie jest daleko poza strefą komfortu przeciętnej osoby. Pomimo tego na twarzach „morsów” widzimy zazwyczaj szczere uśmiechy, więc ostatecznie satysfakcja musi być ogromna.
Morsowanie i ogólnie ekspozycja na zimno mają wielu zwolenników wśród zwolenników „medycyny naturalnej”. Kilka badań sugeruje, że pływanie w zimnej wodzie ma wiele korzyści zdrowotnych, w tym dotyczących funkcji hematologicznych i endokrynologicznych, ale też zmniejszanie częstości infekcji górnych dróg oddechowych, łagodzenie zaburzeń nastroju i poprawa ogólnego samopoczucia.
Zalety morsowania, czyli po co ludzie to sobie robią?!
Morsowanie to duże wyzwanie, więc i nagroda powinna być obfita. I tak właśnie jest — lista potencjalnych benefitów morsowania jest imponująca. Poniżej lista najbardziej znaczących zalet morsowania.
1. Wzrost naturalnej odporności organizmu
Organizm wystawiony na wpływ niskich temperatur i niekorzystnych warunków nabiera coraz większej tolerancji i niejako adaptuje się do środowiska. Skutkuje to „zahartowaniem” oraz lepszą odpornością na infekcje górnych dróg oddechowych.
2. Poprawa nastroju
Jak podczas uprawiania każdego sportu, tak i w tym przypadku wydzielane są β-endorfiny („molekuły szczęścia”), odpowiedzialne za na nasz dobry humor. Efekt jest tym intensywniejszy, im większy strach i niechęć pokonujemy przed wejściem do zimnej wody. Tak więc pomimo bycia silnym stresorem, morsowanie dodaje energii i poprawia nastrój.
3. Redukcja masy ciała
Jeden z najbardziej atrakcyjnych aspektów w tym artykule to zależność morsowanie a odchudzanie. Podczas wejścia do lodowatego akwenu organizm potrzebuje zużyć więcej energii na ogrzanie ciała niż w normalnych warunkach. Stąd też, jeśli oczywiście sport ten wspomagany jest zdrową dietą o ujemnym bilansie kalorycznym, w prosty sposób możemy zwiększyć wydatek energetyczny i poprawić efekty odchudzania. Morsowaniu towarzyszy też rozgrzewka tak jak przy regularnym treningu. Korzyści upatruje się też w aktywacji tzw. brunatnej tkanki tłuszczowej, czyli tej tkanki podskórnej, która odpowiada za ogrzewanie ciała podczas chłodu, a przy tym zużywa energię ze „zwykłej” tkanki tłuszczowej, której chcemy się pozbyć.
4. Stymulacja układu krwionośnego
Jej skutkiem jest poprawa wydolności układu sercowo-naczyniowego oraz poprawa wyglądu skóry. Kontakt ciała z zimną wodą i towarzyszący temu wyrzut hormonów sprawia, że naczynia krwionośne zaczynają się intensywnie kurczyć, a krew płynie szybciej, dostarczając tlen i inne składniki we wszystkie zakamarki ciała. Efektem jest pełna mobilizacja organizmu, jego odpowiednie odżywienie i poprawa wyglądu.
5. Ujędrnianie ciała i redukcja cellulitu
Biorąc pod uwagę powyższe, lodowata woda sprawia, że krew i limfa (również te w warstwie podskórnej) krążą szybciej. „Zabieg” już po kilku sesjach daje zauważalne efekty – „wymasowane” wodą ciało staje się jędrne, gładkie i nabiera zdrowego kolorytu.
6. Regeneracja mięśni
Morsowanie porównywane jest bardzo często do krioterapii, czyli leczenia ciała zimnem. Dzięki poprawie krążenia, o czym przed chwilą wspomnieliśmy, organizm sprawniej pozbywa się z organizmu toksycznych substancji, dzięki czemu blokuje rozwój stanów zapalnych w nadwyrężonych tkankach.
Po kilku sesjach odczuwalne są przede wszystkim spadki napięć mięśniowych, a ponadto znaczne zmniejszenie obrzęków. Jest to więc świetny sposób na rekonwalescencję i odczucie „ulgi” po urazach i kontuzjach spowodowanych np. ciężkimi treningami, czy przepracowaniem. Krótkie kąpiele w lodowatej wodzie są często praktykowane przez sportowców, a szczególnym zainteresowaniem cieszą się w crossficie.
Czy morsowanie jest bezpieczne dla wszystkich?
Wszystkich, którzy chcieliby rozpocząć tę piękną, choć trochę szaloną przygodę zachęcamy, by wykonać podstawowe profilaktyczne badania zdrowotne i udać się na wizytę kontrolną do lekarza. Warto upewnić się, że organizm nie ma żadnych przeciwwskazań do uprawiania tego typu aktywności.
Kto nie powinien morsować?
Istnieją przeciwwskazania do morsowania, choć nie ma ich dużo. Jeśli zmagasz się z chorobami nerek i układu krążeniowo-oddechowego, cierpisz na nadczynność tarczycy lub nadciśnienie, chorujesz na boreliozę lub jesteś epileptykiem — ODPUŚĆ. W tych przypadkach morsowanie może przynieść więcej szkody niż pożytku.
Jeśli jednak nie ma żadnych przeciwwskazań do morsowania, a Ty chcesz podjąć wyzwanie i zdobyć nowe doświadczenia, zapoznaj się z poniższymi radami.
Jak przygotować się do bezpiecznego morsowania?
Nie wiesz, jak zacząć morsowanie? Dobrze, że najpierw szukasz odpowiednich informacji. Warto się odpowiednio przygotować, by pierwsze morsowanie przebiegło z pełną satysfakcją!
1. Zacznij od przyzwyczajania organizmu do zimnej wody
Zażywaj regularnie zimnych pryszniców/kąpieli już w domu. Pozwoli to uniknąć szoku termicznego po wejściu do akwenu. Morsowanie jest dużym stresem dla organizmu i musi być poprzedzone odpowiednio łagodną adaptacją.
2. Odpowiednio rozgrzej organizm
Rozgrzej ciało tak, jak przed zwykłymi ćwiczeniami! 15 minut truchtu i gimnastyki powinno wystarczyć, by pobudzić nasze ciało do działania i postawić w stan gotowości do nowego wyzwania.
3. Nie przejadaj się
W czasie 2-3 godzin przed wejściem do lodowatej wody unikaj spożywania obfitych posiłków — organizm nie może być w tym czasie ociężały i ospały. Jeśli potrzebujesz, spróbuje jedynie lekkiej, energetycznej przekąski.
4. Nie pij alkoholu!
Jeśli planujesz wejście do wody, unikaj alkoholu — rozrzedza on krew i może być realnym niebezpieczeństwem w momencie zetknięcia się ciepłego ciała z lodowatą taflą. Jak też dobrze wiemy, alkohol zmniejsza zahamowania w podejmowaniu decyzji, przez co nigdy nie jest dobrym pomysłem, gdy korzystamy z akwenów wodnych.
5. Dobre miejsce i towarzystwo
Do wody należy wchodzić tylko w sprawdzonym i bezpiecznym miejscu, najlepiej w towarzystwie innych osób. Wejście powinno się odbywać sprawnie, bez zbędnego ociągania się — przedłużanie może skutkować wyziębieniem organizmu. Morsowanie w grupach jest też znacznie bezpieczniejsze, ponieważ w razie niespodziewanych incydentów zdrowotnych nie pozostajesz w samotności i możesz liczyć na pomoc.
6. Odpowiedni strój
Poza strojem kąpielowym może przydać się czapka, rękawiczki i neoprenowe buty, zapobiegające poślizgnięciu, a także chroniące przed szybką utratą ciepła. Po wyjściu z wody natomiast niezbędnym ekwipunkiem będzie ręcznik i ciepły koc.
7. Czas kąpieli
Ile minut morsować? Za optymalne uznawane są krótkie kąpiele trwające 2-3 minuty. Ich długość zależy jednak od wielu czynników, m.in. ogólnego stanu zdrowia i kondycji, wieku, poziomu tkanki tłuszczowej, stopniu adaptacji do morsowania, odporności na zimno. Zaawansowani adepci morsowania mogą pozwolić sobie na dłuższe pozostanie w wodzie.
8. Odpowiednie zakończenie kąpieli
Po skończonej kąpieli zaleca się chwilę aktywności fizycznej, zanim szybko rozgrzejemy organizm ciepłym napojem, czy wejściem do rozgrzanego pomieszczenia. Pozwoli to zaadaptować ciało z powrotem do ciepła i powrotu do normalnych warunków.
Podsumowanie
Jeśli nadal zastanawiasz się, czy morsowanie jest zdrowe, to mamy prostą odpowiedź. Tak, o ile nie ma przeciwwskazań. Biorąc pod uwagę wszystkie opisane wyżej korzyści, jakie niesie ze sobą morsowanie, nie powinniśmy się dłużej zastanawiać. Jeśli więc odnajdziesz w sobie przede wszystkim odwagę i dobre chęci zachęcamy do odpowiedniego przygotowania i przestrzegania podstawowych zasad, aby aktywność była przede wszystkim bezpieczna i mogła przynieść należytą satysfakcję.
A Ty masz już za sobą zimowe kąpiele, czy lodowata woda nadal Cię przeraża?
Źrodła:
Knechtle B, Waśkiewicz Z, Sousa CV, Hill L, Nikolaidis PT. Cold Water Swimming-Benefits and Risks: A Narrative Review. Int J Environ Res Public Health. 2020 Dec 2;17(23):8984. doi: 10.3390/ijerph17238984. PMID: 33276648; PMCID: PMC7730683.
