Już od starożytności chleb darzony jest dużym szacunkiem, wręcz religijną czcią. Chrześcijanie uznawali go jako symbol ciała Chrystusa i do dziś pojawia się ono podczas Mszy Świętej. W staropolskich obyczajach również było o chlebie dość głośno. Pewnie każdy zna tradycję całowania podniesionej z ziemi kromki.
Dla Polaków pieczywo jest jednym z głównych składników dziennego odżywiania,dla niektórych ciężko o równie istotny zamiennik. Mimo tego w ostatnich latach spożycie przetworów zbożowych zaczęła dość intensywnie maleć. Dla przykładu w 2000r roczne spożycie na jedną osobę dorosłą wynosiło ok 107kg, a już 9 lat później liczba ta spadła do 83kg. Jeśli przyjrzeć się podobnym statystykom dotyczącym wyłącznie pieczywa w wyżej wymienionych latach konsumpcja chleba pszennego i mieszanego malała, zaś razowego wyraźnie rosła. To dobra wiadomość.
Pieczywo, jako że to jeden z podstawowych produktów naszej diety poza smakiem i sytością powinien dostarczać organizmowi niezbędnych witamin i składników mineralnych. Z tego właśnie powodu pieczywo wypiekane z mąki żytniej, według badań, ma najwięcej wartości pod względem żywieniowym. Najistotniejszym czynnikiem wpływającym na jakość chleba jest dobrze dobrana mąka, która w przypadku chleba razowego powstaje z przemiału pełnego ziarna. Dodatkowym plusem chleba żytniego jest fakt, że może być produkowany przy zachowaniu racjonalnego procesu technologicznego, tzn bez zastosowania polepszaczy.
Jak powstaje chleb?
Wyprodukowanie najwyższej jakości chleba razowego opiera się na częściowym lub całkowitym ukwaszeniu mąki żytniej. Proces ten jest kluczowy, ponieważ podczas tej fermentacji wytwarzane są kwasy organicznie, w tym kwas mlekowy i octowy. Bakterie kwasu mlekowego wydalają substancje antybakteryjne oraz antypleśniowe. Całość wyklucza konieczność używania konserwantów podczas wypieku chleba, który jak już wiadomo, nie zawsze jest neutralny dla zdrowia człowieka.
Chleb żytni stanowi jeden z najczęściej wymienianych odmian pieczywa w jadłospisie od dietetyka, gdyż w jego składzie nie ma pszenicy. Dodatkowym atutem jest duża zawartość błonnika, która łagodzi dolegliwości, takie jak wzdęcia i zaparcia oraz obniża poziom cholesterolu. Ciemne pieczywo ma niski indeks glikemiczny (ok. 50), co oznacza, że na długo zaspokaja apetyt. Wystarczy zaledwie ta jedna zmiana w odżywianiu by zauważyć widoczne poprawy również na skórze, gdyż chleb razowy ma dwa razy więcej witamin z grupy B, co również przyjaźnie wpływa na układ nerwowy. Osobę będącą na diecie niskokalorycznej dodatkowo powinno zachęcić to, że jedna kromka chleba żytniego zawiera nawet do 20% mniej kalorii niż kromka białego chleba.
Niestety jest tak, że najczęściej wybierając się do piekarni szukamy wzrokiem jasnego, lekko zarumienionego bochenka, nie zwracając przez to uwagi na ciemne i ciężkie wypieki z mąki żytniej, który może pomóc nam w utrzymaniu szczupłej sylwetki i zdrowia. Kupienie prawdziwego razowego chleba jest jednak nieco utrudnione, bowiem dość często ma miejsce fałszowanie chleba. To, co wygląda na zdrowy chleb żytni, może okazać się w rzeczywistości pieczywem na bazie mąki jasnej. W celu wprowadzenia konsumenta w błąd, mieszaninę mąk barwi się karmelem, sproszkowaną cykorią lub ciemnym słodem. Pieczywo razowe prawidłowo produkuje się z ciemnej mąki dające wypiek o ciemniejszym, nieco szarawym (a nie czekoladowym) zabarwieniu. Chleb ma zbity i być może nie dla każdego atrakcyjny miękisz.
Jedynym namacalnym minusem spożywania chleba żytniego może być fakt, że jest on ciężkostrawny. Spowodowane jest to przez zawartość węglowodanów złożonych, które organizm wolniej przetwarza. Z drugiej strony może to jednak oddziaływać na plus, ponieważ po spożyciu posiłku z zawartością tego pieczywa dłużej będziemy mieć odczucie sytości.
