Objawy PCOS nie są łatwymi do rozpoznania samodzielnie, ponieważ u różnych kobiet może objawiać się w odmienny sposób. Jakie niepokojące oznaki powinny dawać Ci do zrozumienia, że problem jest znacznie większy niż Ci się wydaje? Przy PCOS każda odwlekana w czasie wizyta kontrolna może mieć poważne powikłania.
Czym jest PCOS?
Zespół policystycznych jajników powszechnie uznawany jest już za chorobę cywilizacyjną, która dotyka szacunkowo 10 – 15% kobiet w okresie reprodukcyjnym. Nieoficjalnie uznano, że jej występowanie ma podłoże genetyczne, ale coraz częściej wspomina się o uwarunkowaniach środowiskowych. Otóż faktycznie, wraz z rozpowszechniającym się na masową skalę bardzo przetworzonym pożywieniem oraz niedoborem wysiłku fizycznego, odnotowuje się coraz częstsze wystawianie diagnoz PCOS. Najbardziej charakterystycznym elementem jest nieprawidłowa praca jajników prowadząca do zaburzeń miesiączkowania, zaniku owulacji, a nawet do niepłodności (70% przypadków) oraz wczesnych poronień (85% przypadków).
Jak rozpoznać PCOS?
Istnieją trzy główne kryteria, które pomagają zdiagnozować PCOS i można o nim mówić, gdy zostaną spełnione 2 z 3 następujących warunków:
- Cykle z nieregularnym występowaniem owulacji lub jej całkowitym brakiem.
- Androgenizacja z nadmiernym owłosieniem ciała
- Charakterystyczny obraz policystycznych jajników w USG (występowanie co najmniej 12 pęcherzyków na jednym jajniku lub większa niż 10 cm sześciennych objętość jajników).
Kryteria te służą do rozpoznawania PCOS, jednak czasem można je przypisywać do wielu różnych odmian tej samej choroby, co jest utrudnieniem przy planowaniu dalszego postępowania. Przykładowo sam obraz USG policystycznych jajników nie zawsze jednogłośnie może wskazywać na to schorzenie, zaburzenia miesiączkowania mogą występować wskutek problemów zdrowotnych kobiety, stresu, złej diety, albo właśnie zespół policystycznych jajników, a biochemiczny lub kliniczny hiperandrogenizm wcale nie musi być pochodzenia jajnikowego.
Jakie są inne sztandarowe objawy PCOS?
Objawy PCOS zależą głównie od tego, co właśnie dzieje się w organizmie, oraz pod jaką postacią wystąpił zespół policystycznych jajników.
Do tych typowych symptomów należą:
- Zaburzenia miesiączkowania.
Dotyczą około 90% chorych kobiet. Miesiączki są bardzo rzadkie, czasem zanikają wręcz całkowicie. Cykle są zwykle bezowulacyjne.
- Hiperandrogenizacja.
Dotyczy 90% chorych, jest to nadmiar męskich hormonów. Androgeny u mężczyzn odpowiedzialne są za rozwój i czynności męskich narządów rozrodczych oraz kształtowanie męskich cech takich jak np. męski typ budowy ciała, zarost, wygląd skóry.
- Niepłodność.
Dotyczy 40–90% chorych, jest to wypadkową rzadkich miesiączek oraz niemal braku owulacji, co staje się wielkim utrudnieniem do zajścia w ciążę.
- Poronienia.
Dotyczy nawet 85% przypadków, gdyż doniesienie ciąży u kobiet z PCOS jest trudne ze względu na liczne nieprawidłowości hormonalne.
- Otyłość.
Dotyczy około 50% chorych kobiet. Przyczyną są towarzyszące zespołowi zaburzenia gospodarki węglowodanowej, stąd często rozpoznaje się dodatkowo insulinooporność (więcej na temat insulinooporności znajdziesz pod adresem: https://sports-med.pl/blog/insulinoopornosc-skad-sie-bierze/ )
- Hirsutyzm.
Polega na pojawieniu się obfitszego owłosienia w miejscach typowych dla mężczyzn takich jak twarz, klatka piersiowa, brzuch, plecy, zewnętrzna część dłoni.
- Trądzik.
Występuje głównie na twarzy. Niepokojące mogą być również duże problemy skórne w postaci wyprysków na dekolcie i plecach oraz zwiększone przetłuszczanie się włosów.
- Wirylizacja.
Pod tym określeniem kryje się zmiana sylwetki ciała. Głównie chodzi tu o rozrost w ramionach, zmniejszenie piersi i sutków, przerost łechtaczki, czasem nawet obniżenie barwy głosu na bardziej męską.
- Łysienie typu męskiego.
Występuje rzadko, rozpoczyna się od góry głowy i kątów czoła, tzw. zakola.
- Bóle w miednicy mniejszej.
Spowodowane są one uciskiem powiększonych jajników.
Szybkie rozpoznanie zespołu policystycznych jajników to większa szansa na zajście w ciążę. Leczenie hormonalne PCOS jest żmudne i trwa zwykle wiele lat. Lekarze sugerują, aby kobiety pragnące mieć dziecko, zaszły w ciążę jeszcze przed 25. rokiem życia. Z terapią nie ma więc co zwlekać, bo objawy nasilają się z wiekiem i później problemy z poczęciem stają się coraz poważniejsze.
