Pasożyty wokół nas: Jak chronić siebie i swoich bliskich?

Twoje otoczenie jest pełnie niewidocznych stworzeń, które czyhają na Twoje zdrowie. Pasożyty ludzkie to niewygodny i wstydliwy temat, który w dyskusji publicznej podejmowany jest zdecydowanie zbyt rzadko. Często przewlekłe problemy zdrowotne, które biorą się „z powietrza”, okazują się zwykłym zakażeniem pasożytniczym, którego nie sposób było zauważyć. Społeczeństwo bardzo potrzebuje, by częściej mówić o pasożytach, zagrożeniach, jakie im towarzyszą oraz o tym, jak można się przed nimi chronić.

Z tego artykułu dowiesz się:

• jakie są najpopularniejsze pasożyty;
• jakie wywołują objawy;
• jakie są możliwości diagnostyczne;
• jak uchronić się przed zagrożeniem.

Uzbrój się w wiedzę, która pozwoli Ci wygrać tę nierówną walkę. Przeczytaj do końca, bo może to mieć ogromny wpływ na Twoje życie!

Czym są pasożyty i dlaczego ich nie lubimy?

Pasożyty to organizmy, które żyją na koszt innych, czerpiąc od nich pożywienie i schronienie, często kosztem ich zdrowia. Relacja pasożytnicza jest jednostronna – pasożyt korzysta, żywiciel traci. Pasożyty występują w różnych formach i rozmiarach, od mikroskopijnych organizmów po większe pasożyty, takie jak tasiemce.

Endopasożyty, czyli te pasożyty, które żyją wewnątrz naszego ciała, można podzielić na:

• pierwotniaki – mikroskopijne, jednokomórkowe organizmy;
• robaki – organizmy złożone, które w skrajnych przypadkach mogą mieć nawet kilka metrów długości.

Istnieją też pasożyty zewnętrzne, które możemy zobaczyć gołym okiem. Są to np. wszy ludzkie, które zamieszkują skalp, lubując się w cieple emitowanym przez nasze głowy.

Czy tego chcesz, czy nie, kontakt z pasożytami to codzienność każdego z nas. Również Twoja. Choć ich nie widzimy, to są one dosłownie wszędzie – w basenach, fontannach, w piaskownicach, na zwierzętach, na pożywieniu, w sklepach itp. Analizy pokazują, że zakażenia pasożytami są bardzo częstym problemem i to nie tylko w krajach rozwijających się, ale w praktycznie każdej grupie społecznej.

Z tureckiego badania opublikowanego w 2004 roku wiemy, że z 456 pobranych próbek kału od dzieci w wieku 7-14 lat, aż 145 (31,8%) wskazywało na zarażenie jednym lub większą liczbą pasożytów jelitowych.

W populacji Polski szacuje się, że nawet 80% osób może mieć choć jednego pasożyta. Co siódmy Polak może mieć glistę, a co dwunasty – tasiemca.

Najpopularniejsze pasożyty i objawy, jakie wywołują

Na świecie istnieje niezliczona ilość różnych pasożytów atakujących człowieka. Różnią się w zależności od miejsca na świecie, jednak współcześnie różnice się zacierają, ze względu na stałe zmniejszanie barier komunikacyjnych. Jest jednak kilka pasożytów, które u człowieka są spotykane wyjątkowo często.

Najczęściej spotykane pasożyty ludzkie i charakterystyczne objawy zakażenia nimi:

Niektóre choroby pasożytnicze są wysoce rakotwórcze. Tutaj najgorszą sławę mają: schistosomatoza, opistorchoza i klonorchoza.

Neuropasożyty

Problemy z nastrojem czy skupieniem to objawy, które ciężko jest na pierwszy rzut oka powiązać z pasożytami. A jednak. Wśród pasożytów można wyróżnić grupę tzw. neuropasożytów. Są to te pasożyty, które uszkadzają układ nerwowy i powodują zaburzenia jego funkcjonowania. W skrajnych przypadkach mogą prowadzić nawet do śmierci!

By tak było, muszą najpierw dostać się do mózgu. Mogą to zrobić przez krwiobieg, jeśli są w stanie w jakiś sposób pokonać barierę krew-mózg. Niektóre są na tyle sprytne, że pomijają cały ten system, migrując do mózgu przez nerw węchowy.

Pasożyty układu nerwowego mogą powodować różne komplikacje zdrowotne, takie jak np.:

• zmiany ziarniniakowe lub torbielowate,
• ropnie,
• zapalenie mózgu,
• zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych,
• zapalenie rdzenia kręgowego.

Objawy mogą występować pojedynczo lub w przeróżnych kombinacjach. Obejmują najczęściej drgawki, deficyty ogniskowe, efekt masy i nadciśnienie wewnątrzczaszkowe. Możliwe są też powikłania, takie jak zapalenie naczyń, udar, wodogłowie i inne.

4 najczęstsze infekcje pasożytnicze układu nerwowego to:

• malaria,
• toksoplazmoza,
• neurocysticerkoza,
• neuroschistosomatoza.

Diagnostyka zakażeń pasożytniczych

Jest wiele laboratoriów, które wykonują diagnostykę w kierunku pasożytów, jednak nie wszystkie są na tym samym poziomie. Najlepiej jest skupić się na laboratoriach, które specjalizują się w tej dziedzinie, a nie na sieciówkach, które robią te badania przy okazji.

Nawet jeśli w swojej okolicy nie masz żadnego z polecanych laboratoriów, to możesz badanie zrobić wysyłkowo. Po złożeniu zamówienia laboratorium przesyła specjalny zestaw, dzięki czemu możesz wykonać domowy test na pasożyty i wysłać go kurierem do analizy.

Badania mogą się różnić w zależności od rodzaju pasożyta, jednak większość wykonuje się z kału. Pasożyty w kale niekiedy są widoczne nawet gołym okiem, jednak nie zawsze jest tak łatwo. Niekiedy badanie wychodzi negatywne za pierwszym razem, a zdiagnozować udaje się np. dopiero przy 3 podejściu.

Jak zapobiegać zakażeniom pasożytniczym?

Priorytetem jest higiena osobista, a szczególnie mycie rąk oraz mycie i prawidłowa obróbka produktów spożywczych. I szalenie ważne jest, byś nie tylko Ty się do tego stosował, ale wszyscy domownicy i inne osoby, z którymi masz częsty i bliski kontakt.

Pasożyty a zwierzęta domowe – czy faktycznie jest zagrożenie?

Niestety, czworonogi wyraźnie zwiększają nasz kontakt z pasożytami, a co za tym idzie też ryzyko zakażenia. Niepożądani lokatorzy zadomawiają się najczęściej właśnie u właścicieli psów i kotów. Nic dziwnego, w końcu zwierzęta nie mają świadomości, że powinny dbać o higienę, a niektóre ich zwyczaje są zupełnym przeciwieństwem dobrych, higienicznych praktyk. Z tego względu popularnym zabiegiem jest profilaktyczne, cykliczne odrobaczanie zwierząt domowych.

Niektóre choroby pasożytnicze są szczególnie mocno powiązane z kontaktem ze zwierzętami. Świetnym przykładem jest toksoplazmoza przenoszona przez koty, która jest dla człowieka wyjątkowo niebezpieczna.

Suplementy i pokarmy przydatne w walce z pasożytami

Poniżej kilka produktów, które są dość uniwersalne i które warto mieć na uwadze, gdy chcemy się pozbyć niechcianych lokatorów:

• olej z czarnuszki;
• olejek oregano;
• pestki dyni lub olej z pestek dyni;
• czosnek;
• imbir.

Pamiętaj jednak, że pasożyt pasożytowi nierówny. Kurację najlepiej jest dobierać do konkretnego typu zakażenia i do indywidualnych objawów.

Jeśli nie wiesz, w jaki sposób podejść do tematu pasożytów i jak sobie z nimi poradzić, skorzystaj z pomocy Sports-Med. Nasz zespół specjalistów dysponuje ogromną wiedzą i doświadczeniem, które mogą być do Twojej dyspozycji. Nie czekaj i umów się na konsultację.

Źródła:

• https://www.aafp.org/pubs/afp/issues/2004/0301/p1161.html
• Garcia HH. Parasitic Infections of the Nervous System. Continuum (Minneap Minn). 2021;27(4):943-962.
• Okyay P, Ertug S, Gultekin B, Onen O, Beser E. Intestinal parasites prevalence and related factors in school children, a western city sample–Turkey. BMC Public Health. 2004;4:64. Published 2004 Dec 22.
• https://zpe.gov.pl/a/robaki-pasozytnicze/DliZ0vVpr
• Ali M, Eldahab MA, Mansour HA, Nigm A. Schistosoma mansoni: Antiparasitic effects of orally administered Nigella sativa oil and/or Chroococcus turgidus extract. Acta Biol Hung. 2016;67(3):247-260.
• Force M, Sparks WS, Ronzio RA. Inhibition of enteric parasites by emulsified oil of oregano in vivo. Phytother Res. 2000;14(3):213-214.
• Grzybek M, Kukula-Koch W, Strachecka A, et al. Evaluation of Anthelmintic Activity and Composition of Pumpkin (Cucurbita pepo L.) Seed Extracts-In Vitro and in Vivo Studies. Int J Mol Sci. 2016;17(9):1456. Published 2016 Sep 1.
• Tesfaye A. Revealing the Therapeutic Uses of Garlic (Allium sativum) and Its Potential for Drug Discovery. ScientificWorldJournal. 2021;2021:8817288. Published 2021 Dec 30.
• El-Kady AM, Al-Megrin WAI, Abdel-Rahman IAM, et al. Ginger Is a Potential Therapeutic for Chronic Toxoplasmosis. Pathogens. 2022;11(7):798. Published 2022 Jul 15.