Rodzice często obarczają się chorobami swoich milusińskich, tłumacząc ich złe samopoczucie jako zaniedbanie w opiece. Cukrzyca u dzieci jest niełatwa do rozpoznania, ale mamy kilka podpowiedzi.
Czym jest cukrzyca?
Cukrzycą nazywamy grupę zaburzeń metabolicznych, które charakteryzuje wzrost poziomu glukozy we krwi oraz liczne zaburzenia podczas przemian tłuszczów i białek. Wynika to ze zbyt niskiego poziomu insuliny – hormonu, którego zadaniem jest kontrola stanu cukru we krwi. Cukrzyca typu I (insulinozależna) rozwija się najczęściej już w dzieciństwie i polega na niszczeniu komórek trzustki, które produkują insulinę. Przez to od samego początku choroby występuje jej niedobór. Cukrzyca typu II pojawia się głównie u dorosłych, choć od niedawna coraz odkrywa się coraz częstsze przypadki wśród dzieci. Przyczyny mogą mieć podłoże genetyczne, ale i środowiskowe, gdzie bardzo często ma związek to z otyłością. Istotą choroby jest niewłaściwe działanie insuliny w tkankach (a nie jej brak jak w cukrzycy typu I), które prowadzi do podwyższonego poziomu cukru we krwi, czyli hiperglikemii.
Dla kogo i kiedy stanowi zagrożenie?
Warto zaznaczyć, że cukrzyca u dzieci ujawnia się zazwyczaj po zwykłej sezonowej infekcji, typu angina, grypa, przeziębienie. Właśnie wtedy uwagę rodziców zwraca fakt, że mimo właściwego zwalczenia choroby dziecko nadal nie powróciło w pełni do zdrowia. Objawy choroby niby znikły, lecz dziecko nadal pozostaje słabe i marudne. Cukrzycę typu I bardzo rzadko wykrywa się u noworodków poniżej ukończonego pierwszego roku życia. Zdecydowanie częściej zachorowań odnotowuje się u dzieci pomiędzy 4 a 6 rokiem życia. Następny „rzut” pojawia się u dzieci w wieku szkolnym – około 10-12 lat. Jednak dzieci niezależnie od wieku narażone są na nieprzyjemności związane z cukrzycą.
Dodatkową statystyką jest to, że pierwsze objawy cukrzycy pojawiają się w sezonie jesienno-zimowym, ze względu na wcześniej wspomniane pojawienie się infekcji. Tłumaczy się to zużyciem całego zapasu energii do walki z przeziębieniem, po czym zaczyna jej brakować z powodu zbyt niskiej ilości insuliny, która była potrzebna do wchłaniania glukozy z krwi.
Tak jak dorośli tak i dzieci walczące z otyłością bardziej narażone są na wystąpienie cukrzycy. A to dlatego że organizm z nadwagą potrzebuje więcej insuliny, a przy nieodpowiedniej diecie nie nadąża jej produkować, co jest przyczyną większości problemów.
Mimo, że w ostatnich latach coraz częściej odnotowuje się cukrzycę typu II u dzieci (m.in. w skutek braku aktywności fizycznej czy złego odżywiania) wśród zachorowań jednak góruje cukrzyca typu I.
Jakie są pierwsze niepokojące objawy?
Częste oddawanie moczu
Jest to najczęstszy symptom choroby! Częste siusianie to jeden ze sposobów, w jaki organizm dziecka stara się uporać z cukrzycą, poprzez wydalanie nadmiaru glukozy razem z moczem. Nietrzymanie moczu zwiastujące cukrzycę najwidoczniejsze jest wtedy, gdy prędzej dziecko nie miało już z tym problemów.
Nasilone pragnienie
Następstwem zbyt częstego oddawania moczu jest zmożone pragnienie. Uwagę rodziców powinien zwrócić również fakt, że dziecko nagle zaczyna częściej pić. Nawet napoje, prędzej nielubiane, wodę z kranu, a także że sięga po płyny zaraz po wizycie w toalecie czy w środku nocy.
Spadek wagi ciała
Organizm podczas cukrzycy produkuje tzw. ketony, które zastępują insulinę w produkcji energii. Aby je pozyskać musi rozbijać tkankę tłuszczową i mięśniową. W efekcie daje utratę wagi dziecka czasem do dramatycznie niskich wartości.
Znudzenie oraz zmęczenie
Jako, że organizm ma braki w ilości insuliny wiąże się to jednocześnie z brakiem energii. Powoduje to nietypowe przemęczenie, nawet u dzieci, które niegdyś były żywiołowe i bardzo ruchliwe. Niepokojącym powinno być, gdy dziecko jest niechętne do spacerów, zabaw oraz często robi się senne w środku dnia.
Wzmożony głód
Organizm borykający się z brakiem energii zaczyna walczyć o nią poprzez wyłapywanie glukozy z posiłków. Zachcianki na jedzenie (głównie słodycze) nachodzi natychmiastowo i w zauważalnie większych ilościach.
Brak apetytu – kwasica ketonowa
Kwasica ketonowa zachodzi podczas zaawansowanego stadium cukrzycy, wtedy gdy poziom insuliny jest mizerny, zaś poziom cukru we krwi zdecydowanie wyższy niż dopuszczalne normy dla dziecka. Jest to bardzo groźny objaw sygnalizujący, że stan zdrowia jest już bardzo ciężki. Jeszcze kilka lat wstecz cukrzyca była rozpoznawana u dzieci dopiero na tym etapie, jednak współczesna medycyna pozwala na zdiagnozowanie jej wcześniej. Kwasica ketonowa to nie tylko brak apetytu, objawia się także bardzo nieprzyjemnym zapachem z ust dziecka oraz ciężkimi do pozbycia się zajadami.
Choroba, jaką jest cukrzyca nie dość, że jest trudna do wykrycia u dzieci, to również potrafi się rozwinąć niemal w błyskawicznym tempie. Początkowo na dodatek może kompletnie nie dawać żadnych oznak, że dzieje się coś, z czym powinniśmy udać się do lekarza. Im wcześniej rozpoznana i leczona jest cukrzyca tym lepiej utorowana droga do tego, by organizm cieszył się znów zdrowiem lub przynajmniej nie był w bezpośrednim zagrożeniu. Warto mieć to na uwadze, ponieważ nieleczona cukrzyca może doprowadzić nawet do śpiączki.
